Ramazan erzak paketlerinin vergilendirilmesi.

Bursa Gerçek Gazetesi : 10 Ağustos 2011

Malum olduğu ve yaşadığımız üzere içinde bulunduğumuz ay, mübarek ramazan ayı. Bu ayda toplumun varlıklı kesimi diyebileceğimiz işverenlerimizin hayır işlerinde daha bir cömert davrandıkları bilinen bir durum.

İki hafta önceki yazımda “Gıda,temizlik,giyecek ve yakacak” yardımlarının “Gıda Bankacılığı” kapsamında yapılması halinde vergisel avantajlarını aktarmaya çalışmıştım.

Bu gün ise genel anlamda “ramazan erzak paketi” diye isimlendirilen ve işverenlerimizin çalışanlarına ramazan ayı içerisinde ikram babından verdikleri ayni yardımlara ilişkin bedellerin nasıl vergilendirileceği konusunu sizlerle paylaşmak istedim. Çünkü,bu konuda işverenlerimiz tarafından mali müşavirlerine sıkça sorular sorulmakta olduğuna, alınan cevaplar karşısında ise, “hem işçimize yardım ediyoruz, hem de yaptığımız yardımlar üzerinden vergi mi ödeyeceğiz” yakınmasına şahit oluyoruz.

Uygulamada ramazan erzak paketleri dağıtılır. Bu erzak paketleri için alınan faturalar muhasebeye intikal ettirilir ki gider yazılsın, KDV’si indirim konusu yapılsın.

Söz konusu tutarlar gider yazılır mı? Evet yazılır ama ilave vergi ödemek kaydı ile. Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılır mı? Hayır, yapılmaz.KDV dahil tutar üzerinden vergi ödenerek gider yazılır.

Bunun nedeni ne?

Gelir Vergisi Kanununda Ücret;işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir” diye tanımlanmaktadır.

Bu tanıma göre, çalışanlara normal ücreti yanında değişik adlar altında yapılan ayni (yiyecek, giyecek, yakacak, temizlik…)ve nakdi yardımlar da ücret niteliğinde ve ücret gibi vergilemeye tabi.

Bütün yardımlar vergiye tabi mi?

Gelir Vergisi Kanununda istisnalar sayılmış.

Bir kaç örnek verelim.

Çalışana;

Yol parası adı altında nakdi olarak yapılanlar ücret sayılıyor ve vergiye tabi ama,çalışanların toplu şekilde işyerine geliş ve gidişi servisle sağlanıyorsa, servis için katlanılan maliyet vergiye tabi değil.

Yemek parası olarak yapılan nakdi yardımlar vergiye tabi ama, işyerinde yemek vermek vergiye tabi değil.Yemek çeki vermek sureti ile yapılan yardımlarda (belirli tutarı aşmamak kaydı ile) vergiye tabi değil.

Kira yardımı yapmak vergiye tabi ama, mülkiyeti işverene ait ve brüt 100 metrekareyi geçmeyen konutun çalışana tahsisi vergiye tabi değil.

Erzak Paketi Bedellerinin Vergisi Nasıl Olacak?

Çalışana verilen erzak paketinin KDV dahil tutarı net ücret kabul edilip gelir vergisi oranı ve damga vergisi dikkate alınarak brüte çevrilecek.Bulunan brüt tutar ile KDV dahil fatura tutarı arasındaki fark ilgili ay muhtasar beyannamesi ile beyan edilip ödenecek. Müteakiben, ödenen vergiler ve KDV dahil fatura tutarı gider yazılacak.

Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, net tutarı brüte çevirirken ilgili personelin gelir vergisi dilimi olacaktır. Başka bir anlatımla ayni yardım tutarının, ayni yardımın yapıldığı ayda çalışanın yılık bazda ücretinin vergiye tabi olduğu oran dikkate alınıp ilgili aydaki ücret bordrosu ile ilişkilendirilmesi gerekir.

Örnek:10 adet çalışanı olan işveren, Ağustos/2011 döneminde kişi başı 100 TL olmak üzere 1.000.-TL KDV dahil erzak paketi dağıtmış olsun.10 adet çalışanın Ağustos/2011 döneminde  ücretleri üzerinden kesilen gelir vergisi oranının %20 olduğunu varsayalım. Bu durumda ödenecek vergi şöyle olacaktır.

Brüt Tutar: 1.000.-TL/0,7934=1.260,40.-TL

260,40.-TL muhtasar beyannamede ödenecek vergidir. Gider yazılacak tutar da 1.260,40.-TL olacaktır.

Değerlendirme.

İşverenlerimizin, “çalışanımıza hem yardım yapıyoruz, hem de yaptığımız yardımın vergisini mi ödeyeceğiz” yakınması duygusal anlamda yerinde olmakla beraber ilgili yasal düzenlemeler karşısında karşılığı yok. Yardım yapılıyorsa vergisi ödenecek. Düzenleme çok açık.

Buraya kadar tamamda, bundan ötesi de var uygulamada.

Örneğin, 10 çalışanı olan kişi 30 kişilik paket yaptırıyor, 10 adedini çalışanına kalanını ise çalışanlarının dışında ihtiyaç sahibi olanlara dağıtıyor. Çalışanlara dağıtılan tutarı ne yapacağımız belli. Kalan 20 adetlik erzak paketinin tutarını ne yapacağız? Kanunen Kabul Edilmeyen gider yazılır diyenler çoğunlukta. Benim kanaatim, bu tür harcamalar Kanunen Kabul edilmeyen gider tanımına girmiyor. İşletmeden çekiş olarak değerlendirmek gerekir diye düşünüyorum. Böyle düşününce, bunun da vergilendirilmesi ayrı bir konu.

Bu sebeple, çalışan dışındakilere dağıtılan erzak paketlerinin işletme ile ilişkilendirilmeyip şahsi harcama olarak değerlendirilmesi ve tabi ki bedelinin işletmeye değil şahsa fatura ettirilmesi daha yerinde olacaktır. Veya alternatif yöntemler uygulanmalı. Örneğin“Gıda Bankacılığı” uygulaması gibi.  

Hayırlı ramazanlar dilerim.Ve bolca yardımlaşma.